Goed gevuld, maar slecht verteerd
Kom je tegenwoordig in de supermarkt, dan wordt je doodgegooid met allerlei claims en beloften; koolhydraatarm, cholesterolverlagend, vezelrijk, o % vet. Logo’s zoals “ Ik kies Bewust”, “gezonde keuze”etc moeten de consument naar de juiste “gezonde “producten leiden. “Superfoods” zijn helemaal “in” en brood en granen helemaal “out”. In mijn praktijk kom ik herhaaldelijk bezorgde ouders en mensen met klachten tegen die het allemaal niet meer weten, of denken dat ze het toch heel goed doen met al die “light” producten en vitamine verrijkte voedingsmiddelen . Helaas komen allergieën en intoleranties bij kleine kinderen en volwassenen steeds meer voor. Vaak wordt daarbij ook een relatie gezien met het gedrag (onrustig, slecht gefocust tot hyperactief). Veel kinderen zijn altijd moe, worden te dik of krijgen al jong diabetes.
Bedroevend is vaak het resultaat van al die goede bedoelingen; voedingsdagboekjes waar geen groente en fruit meer in voorkomen wel allerlei vervangingen, light producten die juist meer verlangen naar zoet en vet oproepen, allerlei shakes en smoothies waar jij je tanden niet meer in hoeft te zetten en die zo naar binnen geslobberd kunnen worden.
Hoe moet het dan? Als er tussen professionals al zoveel verschil van mening is over gezonde voeding , hoe moet de consument dan weten wat verantwoord is? “Is biologisch nou wel echt gezonder?” wordt me wel eens gevraagd na weer een (discutabel) onderzoek daarover in de krant. Vaak wordt er dan ook bezorgd gedacht aan de portemonnee in deze tijden van economische recessie, want in Nederland geeft men niet graag geld uit aan verse producten. Zelf denk ik dan, dat de voorkeur zelfs biologisch dynamisch zou mogen zijn, willen we behalve aan onszelf en het nageslacht ook denken aan onze zorg voor de aarde. Maar ik heb geleerd de lat heel laag te leggen. Bij sommige cliënten die nog nooit een biologische winkel van binnen hebben gezien en al helemaal niet weten wat biologisch dynamisch inhoudt, ben ik al blij als de geraffineerde voedingsmiddelen uit hun menu worden geschrapt. Ik stel wel eens een winkelconsult voor en ga dan met de cliënt daar een karretje vullen waar ze normaal de boodschappen doen. Ik wijs hen dan op de volkoren rijst en pasta en laat lezen wat er in die zogenaamde cholesterolbeperkte boter zit in vergelijking met een product als roomboter. Smeer dan liever een dun laagje roomboter op je brood en gebruik geen boter als je gewone kaas of vet vleesbeleg gebruikt. Maak de keuze voor verse groenten en fruit en onbewerkte producten dan ben je al een stuk gezonder (en goedkoper!) bezig. Daarnaast adviseer ik ze (geïnspireerd door het boek van Michael Polan “pleidooi voor echt eten”) op het volgende te letten en ook een dikke leesbril mee te nemen! ;
- Richt je niet op voedingsstoffen en allerlei toevoegingen (calcium, vitamines etc) of gezondheidsclaims, maar op hele producten (zilvervliesrijst, granen, appels, bloemkool etc.)
- Eet dat wat voor jou meteen een beeld oproept, dat je weet waar het vandaan komt en waar het van gemaakt is. Hoe is dat bij voorbeeld als je denkt aan optimel in vergelijking met yoghurt of een nuts in vergelijking met pure chocolade
- Vermijd producten met een ingrediëntenlijst van meer dan drie ingrediënten
- Kijk naar het eerste ingrediënt op het etiket, want dat zit er het meeste in. Heb je een mooi bruin aanlokkelijk broodje in je hand en je leest op de achterkant als eerste “bloem” dan is het dus geen brood gemaakt van volkorenmeel, maar van bloem met een kleurstofje en allerlei toevoegingen. Eet je cornflakes en staat er als eerste ingrediënt suiker op de verpakking, dan kun je beter overwegen een ander merk te kopen.
- Suiker, glucose, glucosestroop, fructose, dextrose, sacharose of rietsuiker zijn allemaal benamingen voor hetzelfde. Vermijd producten waaraan het is toegevoegd
- Plantaardige vetten zijn lang niet altijd goed, met name niet als er sprake is van gehydrogeneerde plantaardige olie
- Vermijd de E-nummers ook al zijn ze niet allemaal slecht. Ga voor pure onbewerkte voeding daar hoeft niets aan toegevoegd worden. Je kunt tegenwoordig een app downloaden op je I-phone “E-nummers lite” wat je alle informatie kan geven over acceptabele E-nummers en schadelijke.
- Vermijd ook ingrediënten met moeilijke namen als monosodiumglutamaat of gemodificeerd zetmeel etc. Het gaat vaak om allerlei chemische bewerkingen
- Kies vaker voor een vleesloze dag, dat is gezond, beter voor het milieu en goed voor je portemonnee
- Eet van het seizoen, neem geen asperges of aardbeien in de winter, dan komen ze van ver wat belastend is voor het milieu, het smaakt bovendien minder lekker en de prijs is erg hoog.
Als je hier op let, dan kom je al een heel eind.
Wat mensen daarnaast vaak vergeten, is dat eten ook “verteerd” moet worden. Dit vraagt nogal wat van de mens. Dat wat lichaamsvreemd is moet helemaal lichaamseigen gemaakt worden. Hoe vreemder en kunstmatiger het voedingsmiddel is, hoe moeilijker dat proces verloopt. En als iets niet goed verteerd wordt gaat het zich “vreemd” gedragen in ons lichaam en kan het zorgen voor allerlei klachten. Veel mensen en ook kinderen, nemen nauwelijks de rust om te verteren; ze eten onderweg in de auto, achter de computer of bij de t.v. of ze hebben teveel aan hun hoofd waarbij alles gedachteloos en snel naar binnen wordt geschoven. En vaak wordt er niet gegeten waaraan veel te verteren valt (vlees, suiker, geraffineerde producten) wat juist ten koste gaat van onze levenskracht, want je organen moeten juist in beweging komen. Op die manier is voeding geen belasting maar geeft het juist energie en vitaliteit.
Wanneer je met aandacht eet kun je ervaren wat voeding met je doet en leer je beseffen waarom je nu juist zo’n zin hebt in iets zoets of juist iets hartigs. Je proeft het verschil tussen een kastomaat in de winter of de zongerijpte tomaten die je in de zomer kunt eten. Je merkt dat een stuk chocolade je heerlijk naar binnen trekt en een sappig appeltje jou weer helemaal fris maakt.
Helaas zijn we nogal geneigd –mede daarbij beïnvloed door de voedingsindustrie- om onze voeding te analyseren en denken we liever met ons hoofd na over alle vitaminen en mineralen die er –soms aan toegevoegd- inzitten dan dat we voelen met onze buik of dit ons wel echt voedt. Onze ogen zeggen dan misschien “hmm dat was lekker, ik schep nog een keer op”, terwijl onze buik voelt “hé ik ben lekker verzadigd”.
Maak van gezond eten geen halszaak; een met stress bereidde maaltijd van biologische ingrediënten verteert minder goed dan een minder verantwoorde maaltijd die met liefde is klaargemaakt. Eet aan tafel en houdt het gezellig, geniet er samen van, breng kleur en afwisseling op je bord. Geef bij kinderen zelf het goede voorbeeld!
Ieder mens is uniek, hét gezonde voedingspatroon bestaat niet; de een heeft toch wat vlees nodig om wat meer op de aarde te komen, de ander heeft –nog- te weinig verteringskracht om rauwkost te verteren. Constitutie, temperament, leeftijdsfase zijn o.a. bepalend voor wat op dat moment goed voor je is. Leer daarbij te vertrouwen op je zintuigen en je gevoel.
Andere onderwerpen voor lezingen en artikelen;
- “Hoe zit het met de magnetron”
- “Gedragsproblemen en voeding”
- “Voeding en kanker”
- “Burnout”
- “Voeding voor vrouwen boven de vijftig”
- “Het paleodieet een nieuwe Hype?”
- “Tips voor low-budget, maar toch gezond koken”
- “Informatie over biologische voeding”
- “wat stop ik in mijn voorraadkast?”
- “Bourgondisch vasten”
- “Bewaren en bereiden, met behoud van vitaliteit”